21/12/2021

(Foto’s: Neeltje Kleijn)

…zodat alle kinderen kunnen leren op én over zonnestroom.

Stichting Schooldakrevolutie is aanjager van de revolutie en heeft geen uitvoerende rol. Het zet de juiste partijen met elkaar aan tafel en helpt soms met een aanmoedigend duwtje. Schooldakrevolutie is de onafhankelijke schakel tussen overheden, schoolbesturen, uitvoerende partijen en de maatschappij. We spraken met algemeen directeur Niels van der Sandt en schooldakcoach Gijs van de Laar over de activiteiten van de stichting in Noord-Brabant.

Even voorstellen; wie zijn jullie en wat is jullie rol?

Mijn naam is Niels van der Sandt. Ik ben 45 jaar en sinds 2019 verbonden aan Stichting Schooldakrevolutie. Voorheen heb ik vijftien jaar projectmanagent gedaan bij een grote ICT advisory group, maar uiteindelijk heb ik mijn passie gevolgd en gekozen voor Schooldakrevolutie. Sinds oktober 2019 ben ik algemeen directeur van de stichting en daarnaast werk ik als schooldakcoach, schooldakcoördinator en projectleider.

Ik ben Gijs van de Laar, 46 jaar, en zeven jaar geleden ben ik overgestapt vanuit de financiële dienstverlening naar iets waar mijn passie ligt: invulling geven aan verduurzaming. Daarin heb ik mijn eigen bedrijf opgericht, van waaruit ik verschillende organisaties ondersteun bij het versnellen van de energietransitie. Zo ben ik ook bij Schooldakrevolutie terecht gekomen. Ik werk onder andere als schooldakcoach en projectmanager bij het realiseren van schooldaken.

Stel jullie stichting eens voor

Wij zijn een landelijke stichting zonder winstoogmerk en met een duidelijke missie. Wij willen dat alle kinderen leren óp en over zonne-energie in Nederland. Daarvoor moet er nog heel wat gebeuren, want inmiddels liggen er pas op 25% van de Nederlandse scholen zonnepanelen. Wij willen de volgende generaties een nieuw gedachtengoed en een duurzaam kader bijbrengen. Het gaat ons dus niet alleen om de zonne-energie óp de school, maar vooral ook om de vertaling ervan naar leren óver zonne-energie binnen de school. Daar helpen we scholen en schoolbesturen bij en we betrekken waar mogelijk de gemeentes.

Wat is jullie relatie met Noord-Brabant?

Schooldakrevolutie kan zorgen voor een échte versnelling van de energietransitie. Zeker als wij onze propositie – Duurzaam denken, worden, doen – in één keer in een groot gebied, zoals een hele provincie, kunnen neerzetten. Wij krijgen al sinds het begin subsidie van de overheid om alle schoolbesturen in Noord-Brabant te benaderen. Hierdoor kregen we een goed beeld van wat er hier speelt op het gebied van verduurzaming in relatie tot nieuwbouw en renovatie, zodat we hierop kunnen doorpakken. We weten nu precies waar we staan en wat er nog moet gebeuren. De revolutie in Brabant is nog niet afgerond!

Waar staan jullie nu met Schooldakrevolutie?

Die vraag kent eigenlijk twee antwoordrichtingen. De schooldakrevolutie als zelfstandig naamwoord, die is in gang gezet en zal altijd doorgaan. Wij als Stichting Schooldakrevolutie zijn hierbij de aanjager. Iedereen kan eraan bijdragen; een bevlogen docent, conciërge of directeur van een school bijvoorbeeld.

Als tweede willen we ons onderscheiden op het daadwerkelijk doorpakken door het geven van concrete ondersteuning. Wij zien dat het al sneller gaat met het leggen van de panelen, maar wat ons betreft nog niet snel genoeg. Het probleem is dat scholen vaak niet genoeg capaciteit hebben om zich hiermee bezig te houden. Ze hebben het al zo druk met hun kerntaken. Dus de bewustwording is er al wel, maar nu moeten we inzetten op het daadwerkelijk doen. In het blijven motiveren en het geven van concrete ondersteuning zijn wij vasthouders, ook al duurt het soms lang!

Hanteren jullie meetbare doelstellingen?

Jazeker. In Nederland zijn nog zo’n 3.600 schooldaken binnen onze doelgroep beschikbaar voor zonnepanelen. Die willen we binnen tien jaar voorzien van zonnepanelen. Iedereen verduurzaamt in z’n eigen tempo en op z’n eigen manier. Vandaar dat we die tijd wel nodig hebben. Binnen vijf jaar willen we in ieder geval 2.800 scholen geholpen hebben. In Brabant hebben we 1.150 scholen op de korrel gehad, waarvan 50% meedoet en er bij 250 scholen al zonnepanelen zijn gerealiseerd. Tot 2030 gaan we nog eens 20% van de andere scholen helpen. Maar dat betekent dat 55% nog niet met ons bekend is of nog in de besluitvormingsfase zitten.

Zijn er instanties waarvan jullie ondersteuning hebben gehad?

Brabant geeft Energie is voor ons van grote toegevoegde waarde geweest. Zonder die steun hadden we in Brabant niet de versnelling in gang kunnen zetten zoals we nu hebben kunnen doen. Ten eerste uiteraard omdat we dankzij de subsidie van Brabant geeft Energie financieel in staat zijn gesteld om onze werkzaamheden uit te voeren. En het helpt ook zeker in de benadering van schoolbesturen als we kunnen aangeven dat de provincie ons initiatief steunt!

Daarnaast zijn er diverse gesprekken geweest met Brabant geeft Energie en met de provincie. Enerzijds om de voortgang te bespreken, maar ook om kennis en contacten met elkaar te delen. Bijvoorbeeld met de organisatie die landelijk Energie Challenges organiseert. En de koppeling met studenten die graag SDR activiteiten wilden ontplooien om scholen versneld te verduurzamen. Sommige van deze contacten hebben direct resultaat opgeleverd, andere contacten zullen op termijn ongetwijfeld hun effect sorteren.
Daarnaast hebben we via Brabant geeft Energie een aantal momenten gehad om ons als stichting te profileren. Door interviews bijvoorbeeld die op de website werden gepubliceerd en waaraan we zelf ook konden refereren.

Tegen welke uitdagingen lopen jullie aan?

Onbekendheid met ons project is misschien wel de grootste uitdaging. Bij het eerste contact hebben we altijd veel uit te leggen. Dat we geen commerciële partij zijn bijvoorbeeld. Daarnaast hebben veel schoolbesturen hun huisvestingszaken uitbesteed, zeker in Brabant. Het is soms niet zo makkelijk om samen te werken met deze externe huisvestingskantoren. Verder zijn we gebaat bij verplichte Integrale HuisvestingsPlannen (IHP’s), omdat deze zogenaamde IHP’s zekerheid geven over de toekomst van gebouwen en daarmee de beslissing om te gaan verduurzamen vereenvoudigen.

Het project is nu afgerond en daardoor is onze financiële slagkracht en daarmee de toegewijde capaciteit beperkt. Er zijn nog ruim 80 scholen die nog geholpen kunnen worden dus we vragen dan ook met klem aan de scholen in Brabant, waarmee we gesproken hebben om nu zelf vooral door te pakken. Laat het niet liggen, nu we al zo ver zijn. Dat is zonde!

Wat hebben jullie nog nodig om door te kunnen pakken?

Met het bewustwordingsproces zit het wel goed bij de meeste schoolbesturen. Iedereen weet hoe belangrijk verduurzaming is en kent de waarde van zonne-energie. Dat geldt eigenlijk ook voor het inventariseren van de mogelijkheden en de besluitvorming. Daarin zijn scholen ook al heel ver. Op dit moment is er dan ook vooral behoefte aan begeleiding bij de realisatie van projecten. Van doen naar doorpakken dus. Daar liggen nu de kansen! Dat is eigenlijk een vervolgstap op onze propositie van ‘Duurzaam denken, worden, doen’. Maar zo belangrijk, dat wij nu graag samen met provincies en gemeenten willen bekijken hoe we hier verder invulling aan kunnen geven. Op een manier die past bij de scholen. We roepen de provincie op om structureel die doelstellingen vast te leggen en neem ‘zon op schooldaken’ op in het beleid van gemeentes en RES-regio’s.

Communiceren over successen is ook nog een belangrijke kans. Als een gedeputeerde een school bezoekt, dan komt dat in het nieuws en dat verhoogt de zichtbaarheid en inspireert.

En, zit corona ook nog in de weg?

Dat valt eigenlijk wel mee. We overleggen veel op afstand en gelukkig vinden veel scholen verduurzaming zo belangrijk, dat ze hun duurzaamheidsplannen gewoon willen doorzetten. Ook in coronatijd realiseren we nog volop projecten gelukkig!
Er waren plannen om op het provinciehuis schoolbesturen te mobiliseren door middel van een groot duurzaamheidsevenement. Daarvoor gooide corona helaas roet in het eten. We hebben de schoolbesturen later met eigen webinars alsnog in de gelegenheid gesteld hun kennis over de kansen van verduurzaming te vergroten.

Wat zijn jullie vervolgstappen richting de (nabije) toekomst?

Nóg zichtbaarder worden is heel belangrijk voor ons! Daarmee inspireren we andere scholen en hopelijk ook gemeentes en provincies. Wij zien het invullen van onze doelstellingen als een gezamenlijk opgave, die we samen met scholen en lokale overheden, zoals provincies en gemeentes, moeten oppakken. We moeten door! En daar is meer geld voor nodig. Dit moet je overigens niet als kosten zien, maar als een cruciale investering in een duurzame toekomst. Bovendien is educatie rondom zonne-energie van onschatbare waarde!

Bekijk ook de projectpagina van de Schooldakrevolutie