27/09/2023

Brainport Eindhoven is door unieke hightech competenties en de krachtige samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden uitgegroeid tot een economische kernregio waar innovatieve technologieën worden ontwikkeld die de maatschappij van morgen vormgeven. Ook op het gebied duurzame energie zal de wereldwijde vraag naar innovaties in de toekomst alleen maar stijgen. Dit biedt enorme kansen voor bedrijven en kennisinstellingen om hun kennis naar de markt te brengen. Voor de energietransitie betekent dit dat ze het voor elkaar willen krijgen om te zorgen voor een fossielvrij energiesysteem en een gezond leefklimaat. We spraken met Annemiek Bles over Brainport Eindhoven.

Wat is Brainport Eindhoven?
Brainport Eindhoven is een top technologie regio in Zuidoost-Brabant met Eindhoven als kloppend hart. Hier worden de meest complexe en geavanceerde machines, producten en innovaties ter wereld bedacht en ook gemaakt. En dat in een regio die ‘slechts’ bestaat uit 21 gemeenten met ruim 800.000 inwoners. Klein in omvang dus, maar enorm in impact. Innovaties uit Brainport dragen direct bij aan de grootste uitdagingen van onze tijd en spelen een belangrijke rol in bijvoorbeeld de energietransitie, het verbeteren van de zorg en slimme en groene mobiliteit.

Waarom is Brainport belangrijk?
Door de aanwezige kennis, maar vooral ook de gouden handjes die het kunnen maken, heeft Brainport Eindhoven een high tech maakindustrie van wereldformaat. Zeker als het gaat om precisietechnologie, systeemintegratie, maar ook vanwege materiaalkennis, design en ondernemerschap door samenwerking. Brainport Development is de economische ontwikkelingsmaatschappij van deze technologieregio en met een organisatie van ongeveer 70 personen zijn wij het smeermiddel van die high tech maakindustrie.

Wat willen jullie bereiken?
Als organisatie proberen we innovatie te versnellen, zodat we oplossingen voor de wereldwijde uitdagingen naar de markt kunnen brengen. Met het team Energie binnen Brainport Development werken we aan een toekomst met fossiel- en uitstootvrij energiesysteem. Dit moet zorgen voor een gezonde leefomgeving. Dit doen we door op tal van vlakken aan knoppen te draaien. Zo kaarten we de urgentie van netcongestie in de regio aan bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, en werken we samen met TenneT en Enexis om tot oplossingen te komen. Door bijvoorbeeld het opstarten van local energy hubs, zodat bedrijventerreinen kunnen verduurzamen en groeien ondanks het vastlopende elektriciteitsnetwerk. Ook brengen we bedrijven en kennisinstellingen bij elkaar om tot nieuwe innovatieprogramma’s te komen, voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van electrolyzers voor het maken van groene waterstof, of het ontwikkelen van nieuwe generatie batterijen voor lange termijn opslag. Aan de andere kant helpen we startups met hun innovatie door ze te helpen aan financiering, een netwerk van samenwerkingspartners en de juiste hulp.

Waarom is samenwerken belangrijk?
Samenwerking is key. Het succes van Brainport is te danken aan de samenwerking, die al sinds de vorige eeuw bestaat, tussen bedrijven, kennisinstellingen en de overheid. Door samen op te trekken in innovatieprogramma’s kan het onderzoek van de kennisinstellingen tot nieuwe producten en systemen leiden bij bedrijven. Gefaciliteerd of (mede) gefinancierd door de overheid. De samenwerking zorgt voor een sterke high tech maakindustrie én voor de oplossingen die nodig zijn voor bijvoorbeeld de energietransitie. Zo zijn er veel energie startups bezig met technologie die TNO, Philips of de TU hebben ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan LionVolt, Carbyon, en RIFT.

Wat doen jullie wel en wat niet?
In de gezamenlijk opgestelde Brainport Agenda hebben we 3 pijlers opgenomen: (1) Innovatie, Technologie en Ondernemen, (2) Talent, (3) Leef- en vestigingsklimaat. Door heel veel partijen uit de regio wordt aan deze pijlers gewerkt. In het team van Brainport Development waar ik in zit focussen we vooral op pijler 1. Hier hebben we een aantal focussen technologieën en markten gedefinieerd: kunstmatige intelligentie, 3D printen, micro en nano electronica, geïntegreerde fotonica, systems engineer en Energy, Health, Mobility, Food en Safety & Security.

Voor wie is het interessant?
In eerste instantie zijn de activiteiten die we doen vooral interessant voor bedrijven en kennisinstellingen. Maar met het doel om oplossingen te ontwikkelen die voor de inwoners van de Brainportregio, maar ook Nederland en de rest van de wereld belangrijk zijn. De innovaties moeten een bijdrage leveren een beter, duurzaam, gezond leefklimaat.

Hoe faciliteren jullie in samenwerking?
Samenwerking faciliteren we op verschillende manieren: door partijen in kleine groepen bij elkaar te brengen om over een bepaalde uitdaging te praten, maar ook door evenementen te organiseren rondom bepaalde thema’s, het bieden van een podium (fysiek en online) voor bedrijven en organisaties om zich te kunnen presenteren. Door communities op te bouwen rondom onze belangrijke thema’s ontstaan kleine groepen van bedrijven en organisaties die we samen brengen om een innovatieprogramma starten.

Wat zijn de beste voorbeelden van projecten binnen Brainport?
Een mooi voorbeeld van een samenwerking is het Battery Competence Cluster – NL. Begonnen in Brainport door een vraag vanuit de markt. Bedrijven als VDL en DAF willen elektrische bussen en vrachtwagens gaan produceren. Deze hebben we gekoppeld aan startups en TU/e en TNO. Samen is een eerste project gestart voor het opzetten van een productielijn voor batterijpakketten voor in bussen en vrachtwagens. Ondertussen is een derde project goedgekeurd, met financiering vanuit het Nationaal Groeifonds om circulaire batterijen te gaan ontwikkelen.
Maar ook de samenwerking rondom netcongestie, met partijen als Enexis, Metropoolregio Eindhoven, ministerie van EZK, Tennet, Provincie Noord-Brabant. Door deze partijen aan tafel te brengen, wordt aan oplossingen gewerkt om ervoor te zorgen dat bedrijven en organisaties in de regio toch van voldoende stroom kunnen worden voorzien.

Waar zijn jullie nu concreet mee bezig?
Concreet zijn we kennis aan het opdoen op het Kempisch Bedrijven Park in gemeente Bladel over het opzetten van Local Energy Hubs. Om de kennis op te schalen, willen wij een event organiseren om deze kennis over te dragen aan andere bedrijventerreinen in de regio. Door kennisdeling, kunnen we veel grotere stappen maken als regio, dan wanneer iedereen het wiel zelf probeert uit te vinden.
Daarnaast proberen we de markt te stimuleren voor nieuwe technologieën rondom flexibele, geïntegreerde zonnefolie. In de regio is veel kennis op dit gebied. De technologie is nog duur. Door marktvraag te creëren, kan de kostprijs omlaag. Dit doen wij bijvoorbeeld door potentiële gebruikers van de folie, zoals bedrijven in gevel- en dakbedekking, vastgoedondernemers en architecten, bij elkaar te brengen en ze te laten ervaren wat de mogelijkheden zijn.

Wat is jullie belangrijkste bevinding?
Als het gaat om energie, staan er grote veranderingen op ons te wachten. We gaan van een centraal gestuurd, fossiel energiesysteem, naar een vraag gestuurd, flexibel, duurzaam systeem. Alleen door iedereen mee te nemen, samen te werken en in innovaties te investeren gaan we de omslag kunnen maken. Hiervoor moeten bestaande obstakels overwonnen worden, zoals wettelijke regels die het delen van energie nog verhinderen. Met de nieuwe Energiewet hopen we dat er meer mogelijkheden komen.

Welke maatschappelijke kwesties gaan toekomstige Brainport vraagstukken worden?
Wij blijven werken aan maatschappelijke kwesties die nu en in de toekomst belangrijk zijn, en waar we als Brainportregio belangrijke expertise en innovatieve bedrijven op hebben. En we blijven ons richten op technologieën en competenties waarin we wereldwijd onderscheidend zijn, denk hierbij bijvoorbeeld aan chipdesign, geïntegreerde fotonica en batterijtechnologie.

Hoe ziet jullie toekomst eruit?
Met de energiecrisis zal de wereldwijde vraag naar innovaties op het gebied duurzame energie alleen maar stijgen. Dit biedt enorme kansen voor bedrijven en kennisinstellingen om hun kennis naar de markt te brengen. Als we dat voor elkaar krijgen, kunnen we hier, vanuit Brainport Eindhoven, de energietransitie voor elkaar krijgen en zorgen voor een fossielvrij energiesysteem en een gezond leefklimaat.