Project - Initiatief
Hoe Solarge een revolutie in de zonnepanelenbranche ontketent
De kosten van zonne-energie zijn de afgelopen tien jaar maar liefst al met negentig procent gedaald. Als je subsidies -voor welk groen energie-initiatief dan ook- niet meetelt, is zonne-energie niet alleen een duurzame, maar zelfs ook de goedkoopste energiebron. Maar met de klassieke zonnepanalen gaan we er niet komen, vreest Gerard De Leede. We willen er onze Nederlandse natuur niet mee volleggen, lang niet alle daken zijn geschikt voor klassieke panelen. Vooral die grote daken van distributiecentra, fabrieken en stallen die je idealiter zou willen benutten, kunnen het gewicht van glazen panelen, hun aluminium frames en de nodige ballast ter verzwaring niet dragen. Bovendien hebben de klassieke panelen een hele grote carbon footprint. Maar er is hoop, zo leren we uit ons interview met Gerard, die niet alleen professor of Practice Smart Energy aan Jheronimus Acadamy of Data Science (onderdeel van Tilburg en Eindhoven University) is, maar ook aan de basis heeft gestaan van de oprichting van de Eindhovense zonnepanelenfabriek Solarge.
Interview met Gerard De Leede
Gerard:
Dan heb ik meteen een mooie primeur, er is nieuws dat leuk is om te melden: de kunststoffen die we voor onze panelen gebruiken, dat is 80% van het hele paneel, die kan onze partner Sabic uit gerecycled plastic en biomassa maken. Mooier krijg je het niet meer, die biomassa gebruikt CO2, en daarna breng je het bij ons in een eeuwige loop, dat is natuurlijk het idee. Eerst laat je het 20, 25 jaar liggen en dan halen we het weer op en maken we er weer een nieuw zonnepaneel van, maar dan een betere omdat de techniek ook voortschrijdt. Dit is geen rocket science of luchtfietserij meer. Het is ietsje duurder, dat wel, maar alle wetgeving die er is helpt mee om dit te gaan stimuleren. Best grappig als je er over nadenkt: een plant gebruikt 1 % -zelfs minder- van het licht om van te groeien. Gebruik je die plant als grondstof voor onze zonnepanelen, dan heb je van je panelen 22% opbrengst aan energie, in plaats van de 1% zonne-energie die de plant jaarlijks opneemt om te groeien.
Dat is een vrij recente ontwikkeling begrepen we?
Ja, we wisten wel dat dit eraan zat te komen, maar in februari startte onze kunststofpartner Sabic een fabriek samen met Plastic Energy in Geleen. Daar worden nu de 2 stromen -recyclebaar plastic en biomassa (niet concurrerend met de foodchain)- samengevoegd, gemixt met olie die we gecertificeerd inkopen. Als je biomassa verbrandt en je gaat ervan uit dat die centrale geen energieverlies kent, dan haal je daar de energie uit die daar jaar in jaar uit in opgeslagen werd; een procent zonlicht dat jaarlijks wordt omgezet in biomassa. Een plant of boom vangt 1% op , de rest wordt weerkaatst, doorgelaten of in warmte omgezet. Dat is de efficiency van de natuur. Een plant heeft heel weinig nodig. Zo ontstaat een nieuw paradigma. Wat doen wij mensen met zonlicht? In de agrarische revolutie konden we ineens ter plekke voedsel uit zonne-energie produceren, nu ontwikkelen wij technologieën waarmee je veel meer kan, waarmee je veel efficiënter energie uit biomassa kan halen.
Nu zit Solarge in de opschaalfase, welke hobbels zijn er al overwonnen?
Het product uitontwikkelen, van idee tot een product dat we in een fabriek kunnen maken, was een grote hobbel. Toen dat in het begin mislukte, moesten we weer opnieuw beginnen, maar dan anders. Die drempel is overwonnen. Daarna namen we twee afslagen: eentje is pilottesten in de markt, om te laten zien dat ons paneel het minstens net zo goed doet als een standaard paneel. Dat is nu twee jaar lang gelukt en de tweede, de certificeringsroute, is inmiddels ook rond. Dat is niet verplicht, maar wil je groter leveren aan de markt, heb je die certificaten nodig. In dat certificatietraject hebben we ook een paar klappen gehad, dat mislukte een paar keer en heeft ons veel geld gekost, maar alles is oké nu. In die certificeringstesten wordt een paneel echt mishandeld, blootgesteld aan hagelstenen, aan temperaturen van 40 graden onder nul tot 85 graden boven nul, temperaturen die we in Nederland niet meemaken, maar dat zijn nu eenmaal de eisen. Grote drempel ook: het geld ophalen! Financieren is even moeilijk als certificeren!
Ligt daar één van de volgende uitdagingen?
We zijn halverwege. We hebben toezeggingen voor de helft van het kapitaal dat we nodig hebben, dus we zijn er bijna, maar we zij er nog niet helemaal.
Solarge is nog op zoek naar financiering van de productiefaciliteit?
Ja, de totale financiering gaat om iets minder dan 10 miljoen Euro. We hebben goede eerste stappen gezet maar we zijn er nog niet. We willen dit afronden binnen een aantal maanden zodat we de machines kunnen bestellen. En dán komt de volgende stap in zicht, waar het echt om gaat:: de fabriek volgend jaar 2e kwartaal compleet hebben en vervolgens goed te hebben lopen qua productie.
Dat is de stip aan de horizon waar je naartoe werkt?
Jazeker. En de fabriek is ook al ge-engineerd, dus daar hebben we geen twijfels meer over, aar nu nog groen licht voor het doen van de investering.
Voor wie is jullie product specifiek bedoeld?
Onze klanten hebben behoefte aan lichtgewicht zonnepanelen, maar onze kwaliteit begint ook steeds zwaarder mee te tellen. Het unieke aan ons product is dat het grote daken ontsluit, hele grote daken. Dus kijken wij naar de projectontwikkelaars, omdat die tientallen projecten ontwikkelen, meerdere grote daken volleggen met zonnepanelen. Die gaan eerst subsidie aanvragen en als die binnen is, dan gaan ze het project leggen. Die groepen hebben veel volume en binnen dat volume hebben ze projecten waar ze tegen gewichtsproblemen aanlopen. Hun klant geeft een ‘go’ (voor zonnepanelen), maar dan blijkt dat uiteindelijk niet te kunnen vanwege de draagconstructie. Wij leveren dus aan B2B. Later gaan we wellicht toch ook wel naar consumenten kijken zodra die duurzamere zonnepanelen als die van ons willen, maar die hebben meestal een woning en die hebben draagkracht genoeg voor de klassieke panelen van glas en aluminium. In de toekomst gaan we ook kijken naar klanten die de meerwaarde zien van ons circulaire stuk, maar om nu los te komen, kijken we eerst naar B2B.
Het boerenbedrijf, is dat ook een groot segment waar jullie je op richten?
Ja, op z’n Engels noem je onze doelgroep bedrijven met ‘commercial and industrial roofs’. Dat is de verzamelterm, dat zijn kantoren, distributiecentra, maar ook stallen, er is ca 100km2 aan daken die constructief niet geschikt zijn voor standaard zonnepanelen en die zullen worden ontsloten met onze panelen. Daar ligt nog heel veel werk, dat is een goede deelmarkt voor ons. Van de agrarische sector is bekend dat er nog veel stallen zijn met asbest daken; alleen in Nederland ligt nog zo’n 60km2 asbest; veelal op daken die onvoldoende draagkracht hebben voor conventionele panelen. Ook dit is een heel groot onbenut potentieel dat we kunnen ontsluiten.
Boeren moeten gaan voldoen aan strengere milieueisen. Helpt dit boeren ook strenge criteria te halen?
Dat ligt gecompliceerder. Wij helpen duurzaam energie opwekken op hun dak, dat helpt ze niet met de normen halen voor stikstof en ammoniak, maar dit is toch een interessant vraagstuk. Jan Rotmans , hoogleraar transitiekunde in Rotterdam, voorziet dat de boer gaat telen voor de bouw in plaats van voor op het bord. Wij voegen daar nu telen voor de duurzame energie opwek aan toe. Als je een deel van de agrarische voedselproductie gaat opofferen voor productie van biomassa als suikerbiet (maar er zijn betere alternatieven), voor bouwdelen voor woningen die ook steeds meer van kunststof worden, dan ben je eigenlijk grondstoffen aan het kweken die niet uit het tropisch regenwoud hoeven komen in bijvoorbeeld de vorm van tropisch hardhout, of beton-, staal- en steenproductie. Dus je gaat je eigen grondstoffen maken, naast voedsel. Dan krijg je wel de discussie ‘wil je concurreren met voedselproductie’, maar er zit een goede component aan, omdat je lokaal negatief wordt in carbon-uitstoot EN omdat je niet meer met spullen over de oceaan hoeft te slepen, want je kan natuurlijk prima hier de grond gebruiken om grondstoffen te kweken. Dit -zoals deze materiaaltransitie- zijn transities die tegen de energietransitie aan schurken, door vindingen als de onze.
Wat is jullie ultieme doel of droom?
We willen de energietransitie versnellen én de carbon footprint die de energietransitie met zich meebrengt verkleinen. Een chinees zonnepaneel brengt een gigantische carbon footprint met zich mee, waarvoor je in Nederland vier à vijf jaar nodig hebt om dat terug te verdienen. Door onze aanpak en ons ontwerp, zit je op een twaalf keer zo kleine carbon footprint. Dat betekent geen vier jaar, maar vier maanden terugverdientijd. Dat is supersnel. Zo is dat een stuk van onze missie geworden. De energietransitie versnellen is één ding, maar die versnellen met als gevolg heel veel uitstoot op een andere plek -in dit geval China- daar heeft niemand wat aan. Dan zijn we hier mooi weer aan het spelen, maar het niet best aan het doen. Een zijstap: woningen isoleren vergt glas of steenwol. Bij het maken van die dikke isolatiepakketten gaan bakken CO2 de lucht in. Die zijn naar mijn mening ook veel te dik, dat duurt 12 jaar voordat je die terugverdiend hebt in CO2-reductie. Dus je kan ze best wat dunner maken. Zo moet je ook zorgen dat de footprint van dat zonnepaneel, ook gewoon laag is. En dát kan.
Als we je over een jaar weer interviewen, waar denk je dan te staan met Solarge?
In de fabriek die aan het draaien is. Je hebt standaard een aanloop, zeven maanden levertijd voor machines weten we, een maand of drie nog om machines goed op elkaar in te laten spelen, dan begin je met de eerste ploegendiensten, dán dat uit bouwen naar vijf ploegen, dus als we dat jaar letterlijk nemen, dan moeten we na een jaar met minstens één ploeg -misschien twee à drie- de fabriek aan het draaien hebben. Die leveringen aan de markt zijn we dan dus aan het doen.
Dat is mooi, dat betekent dat deze fase nu dus het begin is van het ontstaan van het merk. Ga je naar het buitenland exporteren?
Ja. We weten nog niet wat de beste route is. Je kan de eerste fabriek kopiëren naar Duitsland of Frankrijk, naar de UK of zelfs naar de USA om op te schalen. Een alternatieve route is om dat uit te besteden aan partijen, of aan bestaande fabrieken. Daar zijn we al in gesprek mee. Die fabrieken die op de klassieke manier zonnepanelen maken, daar plaatsen wij dan een aantal machines bij die dan mogelijk maken dat naast glas en aluminium, ook onze kunststoffen als basis toegepast gaan worden. We hebben met testen bij een potentiële Europese partner al aangetoond dat dit kan. Dat is mogelijk een manier om sneller te expanderen via een licentiemodel. We weten wel wat de opties zijn, maar onderzoeken nog wat de beste weg is. We zijn van mening dat we eerst die fabriek zelf goed in de klauwen moeten hebben en dán kan je anderen gaan vertellen hoe zij zonder kleerscheuren dag in dag uit die panelen kunnen produceren.
Is het denkbaar dat je jullie kennis beschikbaar stelt voor anderen om dat vliegwieleffect te creëren? Zodat anderen dat misschien wereldwijd gaan doen?
Ja, als je de analyse maakt, is onze methode bij hoge volumes goedkoper dan productie van zonnepanelen met glas en aluminium. Maar dan moeten die volumes wel komen om die footprint beter te krijgen, dat is goed voor de transitie. De helft van alle paneeltoepassingen kan je met ons paneel doen. Met transparante achterkant niet. Dat is éénderde van de wereldmarkt, voor het vrije veld. Maar de rest, een heel groot deel dus, kan op onze manier, die je vervolgens middels licenties lokaal neerzet.
Hoe combineer je het ideologische met het zakelijke?
Wat wij doen is kosten gedreven. Bij bijvoorbeeld auto’s is een groot deel emotioneel gedreven, bij panelen niet. De belangrijkste randvoorwaarde van ons product is: kan je het verwaarden in de markt, mét fatsoenlijke marge? Want als je dat niet kan… Alleen het beste zonnepaneel fabriceren heb je ook niks aan. Dus kan het voor de verkoopprijs waar wij nu aan denken?
Wat ik vergat: de EU is bezig carbontaks in te voeren voor import op basis van de carbon footprint. Nu nog niet, maar 2023 begint dat met staal. En solar komt ook ‘n keer aan de beurt. Dan is onze lage footprint geld waard. Nog wat anders: de laatste maanden hebben we daar beter inzicht in gekregen: voor nieuwbouw kennen we in Nederland de MPG-score met betrekking tot de milieuprestaties van gebouwen. Dat is een score, een theoretische penalty, die je niet hoeft af te rekenen, maar die wel ’n grenswaarde heeft. Daar moet je onder blijven. Maar die grenswaarde gaat komende zomer ook weer omlaag. Dat is minder goed nieuws voor klassieke zonnepanelen met hun zware footprint en milieu-issues -zoals dat beetje giftige stoffen dat er in klassieke panelen zit. In 70% van de panelen zit PFAS, daar komt ‘n verbod op. Onze panelen hebben dat niet. Die MPG-score behelst die toxische effecten, de CO2 footprint en nog 8 factoren. Dat maakt dat die MPG-score met onze panelen een factor tien beter is! Dat maakt dat onze panelen bovenaan de ranking komen, ook al hebben onze panelen vooralsnog niet de laagste prijs. Dat hoeft ook niet. In een gebouw moet het totale maatregelenpakket samen zo laag mogelijke kosten met zich meebrengen. En dat gaat met een betere MPG-score veel minder geld kosten.
Dat is wel een hele belangrijke propositie die je dan hebt. Voor jullie klanten is dat natuurlijk een extreem belangrijke factor.
Ja en ik moet eerlijk zeggen; wij keken ook alleen maar naar de opbrengsten en de kosten van zonnepanelen mét subsidies, maar dit is zelfs zónder subsidies al heel belangrijk. Je moet een gebouwplanning integraal maken en als je dat doet ben je in principe het beste af met zonnepanelen, maar dan krijg je meteen aan de andere kant een penalty, want die zijn impactvol op het milieu. Ook dat is met óns concept opgelost! En ineens blijkt dat wij al een systeem op z’n plek hebben dat maakt dat er wél een waardering is voor een product dat zelfs ietsje meer kost.
Stuur een reactie
Solarge: lichtgewicht solar technologie
Solarge wil met haar nieuwe solar technologie op een duurzame wijze bijdragen aan de versnelling van de energietransitie.
Prof. Gerard De Leede Chief Technology Officer Solarge en Professor of Practice Smart Energy aan Jheronimus Acadamy of Data Science - Solarge: lichtgewicht solar technologie
Eindhoven